Sosyal Sigorta Prim Desteği’nin kaldırılmasının vahim sonuçları olacağını belirten iş dünyası, bunun devam etmesini istiyor.

İş çevreleri, prim desteğinin yapılmamasının, istihdamın azalmasına, işsizlik oranının yükselmesine, Sosyal Sigorta Fonu’nun ciddi bir işsizlik ödeneği yükümlülüğü ile karşı karşıya kalmasına ve daha başka ekonomik ve sosyal sorunlara yol açacağını söyledi. İş dünyası, emekli maaş ödemelerinin de zora gireceğini ifade ederek, KKTC’nin çok daha büyük bedeller ödemek ve ciddi gelir kayıpları ile yüzleşmek durumunda kalacağını kaydetti İş dünyası, pandemi sürecinde özel sektör işletmelerinde istihdamı korumak amacı ile sağlanan Sosyal Sigorta Prim Desteği uygulamasının sonlandırılmasının gündemde olduğunu iddia ederek buna tepki gösterdi. Desteğin kaldırılmasının vahim sonuçları olacağına dikkat çeken iş dünyası, işsizliğin artacağını, istihdamın ise azalacağı uyarısında bulundu.

İş çevreleri, Sosyal Sigorta Prim Desteği’nin devam ettirilmemesinin, istihdamın azalmasına, işsizlik oranının yükselmesine, Sosyal Sigorta Fonu’nun ciddi bir işsizlik ödeneği yükümlülüğü ile karşı karşıya kalmasına ve daha başka ekonomik ve sosyal sorunlara yol açacağına vurgu yaptı.

Deniz: Ya çalışan durduracağız, ya da borç yükü altında ezileceğiz

Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Başkanı Turgay Deniz, salgın nedeniyle alınabilecek en etkili önlemlerin, özel sektör çalışanlarına maaş desteği verilmesi ve istihdamı devam ettiren işletmelerin desteklenmesi olduğuna dikkat çekerek, maaş desteği sağlamak konusunda yetersiz kalan KKTC devletinin, işletmelerin istihdamı koruyabilmesine destek olmak amacıyla Sosyal Sigorta Prim Desteği’ni devreye soktuğunu hatırlattı.

Deniz, bir yıldır devam eden bu destek sayesinde işletmelere maaş ve ücret ödemeleri için kolaylık sağlandığını ve istihdamın sürdürülmesine katkıda bulunulduğunu kaydetti.   Bu desteğin sona erdirilmesinin, bugünlerde yeniden belirlenmesi beklenen asgari ücret artışı ile birleştiği zaman, işletmelerin personel harcamalarının karşılanamayacağı derece yükseleceğine işaret eden Deniz, işletmelerin çalışanlarını ödeyemez, sosyal güvenlik primlerini yatıramaz duruma düşeceklerini belirtti. Deniz, salgın nedeniyle işleri düşen ve ciro yapamaz duruma gelen işletmelerin, çalışanlarını durdurmadan sosyal sigorta primlerini ödememe yoluna gitmesi halinde iş dünyasının daha büyük sorunlarla karşılaşacağını belirterek, sosyal güvenlik primlerini ödeyemeyecek olan işletmelerin, uygulanacak cezalar nedeniyle borç yükü altında ezileceğini, pek çoğunun ise kapanmak zorunda kalacağını bildirdi. Deniz, bu durumda işletmelerin çalışma izinleri, ihaleye katılma veya daha pek çok izin için istenen “borcu yoktur” belgelerini sağlayamayacağına vurgu yaparak, “Bu nedenle işletmeler çalışmalarına ara veya son vermek zorunda kalacaklardır” dedi.

İşletmelere istihdamı sağlamalarına yardımcı olacak destekler sağlanmaması halinde bu durumun sadece çalışanları ve işletmeleri etkilemekle kalmayacağını belirten Deniz, bir bütün olarak ekonomik hayatın yeni darboğazlara doğru sürükleneceğinin altını çizdi. “Elbette bundan devlet de zarar görecek” diyen Deniz, bugün sosyal sigorta primlerinin ödenmesine katkı koymayı reddeden KKTC devletinin, çok daha büyük bedeller ödemek ve ciddi gelir kayıpları ile yüzleşmek durumunda kalacağını kaydetti.

Tulga: İnsanlar prim borçlarını ödeyemeyecek

Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, pandemi süresince Amerika’nın çalışanlara ve işletmelere destek için Gayri Safi Hasıla’nın yüzde 22’si kadar katkıda bulunduğunu, bunun da bütçesinin yüzde 40-45 anlamına geldiğini söyledi. Tulga, İngiltere ve Almanya’nın ise Gayri Safi Hasıla’nın yüzde 15’ini çalışanlara ve işletmelere verdiğini belirterek, bu ödemelerin bütçesinin yüzde 30’una denk geldiğini, Türkiye’nin ise Gayri Safi Hasıla’nın yüzde 2,5’ini, bütçesinin ise yüzde 6-7’sini bu süreçte çalışana, işletmeye ve sektörlere katkı için kullandığını hatırlattı.

Bütün ülke ve devletlerin ilk kez diğer krizlerden farklı olarak sadece işletmelere veya işverenlere değil de herkese, çalışanlar da dahil olmak üzere katkıda bulunduğuna dikkat çeken Tulga, Türkiye de dahil olmak üzere diğer ülkelerde halen bu desteklerin devam ettiğine vurgu yaptı. KKTC’de ise bütçenin yüzde 1’i kadar bile katkının sağlanmadığının altını çizen Tulga, yapılan maaş desteği katkısının ise İstihdam Fonu’ndan veya Türkiye’nin katkılarından ödendiğine işaret etti. Tulga, bütçeden yapılan tek desteğin 10 aylık Sosyal Sigorta Prim Desteği olduğunu söyleyerek, bu destekten yararlananların ise borçlarını yapılandıran, borcu olmayan ve ayakta kalabilen esnaf ile işletmeler olduğunu, toplam 50 bin civarı kişinin yararlandığını belirtti. Tulga, her ay 50 bin kişi işin sadece 15 milyon TL’lik bir katkı olduğuna dikkat çekerek, 10 ayda toplam harcamanın 150 milyon TL olduğunu kaydetti. Devlet bu desteği verdiği için insanların yemesinden, içmesinden keserek, kendi payına düşen prim ödemesini yaptıklarına vurgu yapan Tulga, “Bu desteği vermeyi durdurursanız, insanlar prim borçlarını ödeyemeyecek ve bu çok büyük bedele yol açacak.

Emeklilerin bile ödenememe tehlikesi olacak” dedi. Tulga, Sosyal Sigorta Prim Desteği’nin devam ettirilmemesi halinde istihdamın azalacağını, işsizliğin çoğalacağını ve alım gücünün bir o kadar daha dibe vuracağını vurguladı.